پیشرفت های آموزش عالی در آسیا و چالش های پیش رو - تور روسیه ارزان

امروز، در اکثر گفتمان های آموزش عالی، شنیدن اینکه مرکز ثقل دنیا در حوزه آموزش عالی به سمت آسیا تغییر جهت می دهد غیر معمول نیست. در واقع، در خلال نیم قرن گذشته و دهه 1970 میلادی به بعد، هیچ منطقه ای از دنیا مانند آسیا تغییرات این چنین بنیادین و عمیق را تجربه ننموده اند.

رشد مالی بی سایقه به تغییرات اجتماعی و سازمانی عمده دامن زده و در بیشتر کشورهای آسیایی به ثبات بیشتری منجر شده است. ظهور یک طبقه متوسط بزرگ و بهسازی بازار به پیوند بیشتر میان کشورهای آسیایی و سایر مناطق دنیا یاری نموده است.

این پویایی در چشم انداز آموزش عالی به ویژه در دوره ای که رشد مالی در بسیاری از اقتصادهای در حال توسعه آسیا با فراوری دانش، مهارت های پیشرفته و احتیاج روز افزون به آموزش عالی پیوند خورده، قابل مشاهده است.

در همین حال، پیش بینی می گردد چین تا سال 2020 میلادی به تنهایی 30 درصد فارغ الحصیلات آموزش عالی دنیا بین سنین 25 تا 35 را مدیریت کند.

هندوستان هم به عنوان سومین اقتصاد بزرگ آسیا در نظر دارد 300 میلیون نفر در دو دهه آینده به نیروی کار خود اضافه کند که تقریبا برابر با کل جمعیت آمریکا است و این رشد در بین جوانانی صورت خواهد گرفت که ضروری است از آموزش های فنی و مهارتی مورد نظر برخوردار باشند.

در روبروه با این تغییرات سریع، آموزش عالی در پیشراندن کشورهای آسیایی نقش مهمی دارد. این تغییر تنها در خصوص بازیکن بزرگی مانند جمهوری خلق چین اتفاق نیافتاده است.

کشورهای کوچک و استعدادهای نوظهوری مانند مالزی، ویتنام و تایلند که به تازگی رشد مالی سریعی را تجربه می نمایند و گام هایی را در جهت بین المللی سازی آموزش عالی خود برداشته اند، صورت پذیرفته است.

وفتی به پیشرفت آسیا از دید تحرک و پویایی آموزشی نگاه می کنیم، الگوی روشنی پدیدار می گردد. اول اینکه بسیاری از فارغ التحصیلان که مدرک دکتری خود را از استرالیا، آمریکا و اروپا اخذ می نمایند، در بازگشت به کشورهای خود رهبری در آموزش عالی را دست می گیرند.

دوم آنکه بسیاری از دانشجویان در آسیا می کوشند که تحصیلات خود را در کشورهایی مانند استرالیا و آمریکا ادامه دهند.

نکته مورد توجه این است که آمارهای جاری دلالت بر تحرک دانشجویی دارد. یعنی موج حرکت دانشجویان به کشورهای خارج از آسیا و یا باالعکس. دانشجویان آسیایی به ویژه جمهوری خلق چین، هندوستان و کره جنوبی بر روی هم 64 درصد کل دانشجویان بین المللی را در آمریکا تشکیل می دهند.

این نوع گسترش فراگیر و پویایی آموزش عالی در سطح بین المللی، تعدادی از دانشگاه های آسیایی را واداشته است که در عرصه های دانش و فناوری با سایر کشورها رقابت نمایند. امروزه بسیاری از مقامات رسمی این کشورها جاه طلبانه از رجحان موسسات آموزش عالی خود تبادل نظر می نمایند و حضور دانشگاه های خود را در گروه دانشگاه های برتر خواستارند.

در آسیا نه تنها موسساتی وجود دارند که با یک برنامه ریزی دقیق سطوح مختلف آموزشی و پژوهشی را ارتقاء داده و مقیاس گذاری می نماید، بلکه بعضی موسسات طرف تبادل نظر و شریک دانشگاه ها در سایر نقاط دنیا هستند.

اکنون رابطه جدیدی در حال شکل گیری است که بر اساس آن دانشجویان در آسیا و سایر نقاط دنیا امکان می یابند که از نظامی به نظامی دیگر نقل مکان نموده و محیط های جدیدی را تجربه نموده و تفاوت ها و فرصت های پیش رو بپذیرند.

با وجود این علی رغم پیدایش دانشگاه های پیشرو در آسیا، دانشگاه های پژوهش محور اروپا و آمریکا هنوز برای کشورهای نوظهور مالی و علمی در آسیا، کشش و انگیزه قوی به حساب می آید. آنچه در دانشگاه های پژوهش محور دنیا رخ می دهد بر سایر دانشگاه های کشور دنیا از جمله آسیا نیز تاثیر می گذارد.

امروز موفقیت های حرفه ای موسسات آموزش عالی و پژوهشی مبتنی بر سیستم شایستگی است که عمدتا غرب محور بوده و با معیارها و سنجه های غربی، غالبا نظام های غیر غربی را در وضع نامساعد قرار می دهد .

در حالی که کشورهای آسیایی برای نیل به توسعه کوشش می نمایند، این کشورها با این چالس ها روبرو اند که چگونه بین سنت های آموزشی و کهن تاریخی خود که قرن ها در دانشگاه های این کشورها وجود داشته با نظام آموزشی که عمدتا از غرب به ارث برده شده مصالحه برقرار نمایند.

با وجود این میراث استعمار در منطقه، دولت های آسیایی را از تجربه کردن رهیافت های جایگزین و شاید بسیار معتبر و قابل اعتنا باز نداشته است. در نتیجه در آسیا امروز سنت ها به موازات مدل های جدید آموزش عالی به حیات خود ادامه می دهند. از این رو این امکان وجود دارد که پدیده های علمی به طور گزینشی از غرب اقتباس گردد.

با نگاهی به پیشرفت های اخیر در آموزش عالی آسیا مانند چین، سنگاپور، ژاپن، کره جنوی ، تایوان و هنگ کنگ می توان تعریف جدیدی از رجحان در آموزش عالی کشورهای این منطقه را مشاهده کرد.

تحلیل رتبه بندی های دنیای به عنوان یک سنجه مهم کیفیت و رجحان عموما رجحان دانشگاه های این کشورها را از جهات مختلف نشان می دهد. همچنین می توان بر توانایی بخش آموزش عالی در خدمت رسانی مناسب به جمعیت های رو به رشد این کشورها، به عنوان یک شاخص اصلی ربط و رجحان تاکید نمود.

با وجود این علی رغم رشد سریع آموزش عالی بسیاری از چالش ها وجود دارد که آسیا باید در حرکت به سوی یک موقعیت برتر در آموزش عالی، آنها را رفع کند.

در این میان مسائل مربوط به اعتبار بخشی از همه مهم تر است و پس از آن مسئله کیفیت اهمیت دارد چرا که موسسات خصوصی بیشماری در کشورهای مختلف آسیایی خارج از مدیریت دولت تاسیس می شوند.

ضمن آنکه بعضی از اقتصادهای در حال توسعه هنوز در بخش هایی زیرساخت هایشان ضعیف است و همین موجب می گردد که سرمایه گذاری در آموزش عالی با هدف و جاه طلبی ها در جذب دانشجویان بین المللی یا حتی حفظ دانشجویان بومی سازگاری نداشته باشد.

دیگر اینکه چالش های منطقه ای شدن، هماهنگ سازی و معین چارچوب های مشترک برای اصلاح و رشد آموزش عالی وجود دارد.

باید توجه داشت که آسیا از مناطق زیادی تشکیل شده است که هر کدام تاریخ و فرهنگ خاص و منحصر به فرد خود را دارد. به علاوه منطقه از تعدادی از کشورهای در حال توسعه تشکیل شده که احتیاجهای آموزشی آن به به طور تعیین با احتیاجهای آموزشی اقتصادهای پیشرفته همین منطقه متفاوت است.