3 برنامه برای تجهیز و احیای اراضی کشاورزی - تور روسیه ارزان

به گزارش ایران، بر اساس آمار رسمی، مجموع اراضی زراعی کشور 15.5 میلیون هکتار برآورد می گردد که 9.3 میلیون هکتار آن اراضی دیم و 6.2 میلیون هکتار اراضی آبی است. بیشترین تهدید برای اراضی کشاورزی خشکسالی، کمبود آب و خارج شدن اراضی از زیر کشت است. برای حفظ اراضی کشاورزی و افزایش فراوری و بهره وری، 3 برنامه دولت که در سال های اخیر اجرا شده است، تجهیز اراضی به سامانه های نوین آبیاری، احیای اراضی و همچنین مهار آب های مرزی است.

احیای 550 هزار هکتار زمین کشاورزی

مهم ترین برنامه ای که در دولت برای افزایش فراوری و بهره وری کشاورزی اجرا شده برنامه احیای 550 هزار هکتار از اراضی استان های خوزستان و ایلام است که تا به امروز 295 هزار هکتار آن به مرحله بهره برداری رسیده است. طرح احیای 550 هزار هکتاری، 500 هزار هکتار در استان خوزستان و 50 هزار هکتار در استان ایلام است.

طرح احیای اراضی خوزستان و ایلام بزرگترین طرح کشاورزی ایران در سال های گذشته است. طرحی که در سفر رهبری به خوزستان در سال 1375 با هدف توسعه کشاورزی در این دو استان و تأمین امنیت غذایی کشور مصوب شد. اما از آن موقع این طرح مورد توجه قرار نگرفت تا اینکه در سال 1392، احیای اراضی دو استان خوزستان و ایلام، در دستور کار نهاده شد. این طرح با بودجه یک و نیم میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی در دولت یازدهم وارد فاز عملیاتی شد.

محمدجواد صالحی نژاد، مدیر اجرایی پروژه احیای اراضی 550 هزار هکتاری خوزستان و ایلام گفت: در فاز اول اجرای این پروژه، 295 هزار هکتار از اراضی احیا شده است. در این مرحله نکته قابل توجه این بود که 50 هزار هکتار زمین مین زار به زمین کشت زار برگشت و این اراضی در حال حاضر زیر کشت و فراوری است. استفاده بهینه از منابع آب و خاک، هدف اصلی طرح احیای اراضی 550 هزار هکتاری است. طبق آنالیز های صورت گرفته با اجرای شبکه های آبیاری و زهکشی و استفاده بهینه از منابع آب، راندمان مصرف آب در فاز اول در حدود25 افزایش یافته که حدود 885میلیون متر مکعب در سال صرفه جویی به همراه خواهد داشت. همچنین افزایش فراوری با افتتاح فاز اول این طرح افزایشی چشمگیر است. بر اساس فراوری محصولات کشاورزی از 4.5میلیون تن در سال 95 به 8.5 میلیون تن در سال 98 رسیده است.

در مورد اجرای فاز دوم طرح و احیا و تجهیز 295 هزار هکتار اراضی به جامانده، مهمترین دغدغه تخصیص اعتبارات است. به گفته مدیر اجرایی پروژه احیای اراضی 550 هزار هکتاری خوزستان و ایلام تخصیص آب فاز دوم و تأمین منابع اقتصادی در حال آنالیز است. با سفر روز گذشته معاون اول رئیس جمهوری به استان خوزستان، مجریان طرح امیدوارند بودجه اجرای فاز دوم هر چه زودتر تأمین و تخصیص داده گردد.

مهار آب های مرزی

جلوگیری از خروج آب های مرزی، طرح مهم دیگری است که برای حفظ اراضی کشاورزی بویژه در غرب و شمالغرب کشور به اجرا درآمده است. به گفته علی مراد اکبری، معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی، به وسیله آب های مرزی غرب و شمال غرب کشور سالانه حدود 7 میلیارد مترمکعب آب از کشور خارج می شد که با تخصیص 8میلیارد دلار اعتبار از منابع صندوق توسعه خروج آن مهار شد.

با توجه به اینکه کمبود آب از تهدیدهای جدی پیش روی کشور است، راهکارهایی برای کاهش این تهدیدها اجرا شده است. اجرای طرح های منابع آب و خاک در استان های غرب و شمال غرب که بیش از 99 درصد از آنها مجهز به سیستم های مدرن آبیاری است، فرصت مناسبی برای جبران عقب ماندگی ها در این مناطق ایجاد نموده است. روز پنجشنبه هفته گذشته، با حضور رئیس جمهوری از 25 هزار هکتار شبکه های فرعی آبیاری غرب و شمال غرب کشور بهره برداری شد که با افتتاح آن، 9 هزار نفر از مزایای آن بهره مند شدند به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی با تخصیص اعتبارات لازم، برای کشت بهاره 25 هزار هکتار دیگر افتتاح می گردد. با اجرای این پروژه، 19 هزار هکتار از اراضی دیم به آبی تبدیل می گردد و حدود 6 هزار هکتار از این پروژه هم بهبود کم آبیاری است. همچنین در این پروژه برای 22 هزار نفر اشتغال ایجاد و فراوری انواع محصولات کشاورزی 4 برابر افزایش می یابد و ارزش افزوده اراضی به بیش از 10 برابر می رسد. پروژه های توسعه منابع آب و خاک در غرب و در 227 هزار هکتار از اراضی کشاورزی شش استان کشور به اجرا در می آید که تا به امروز 77 هزار هکتار از آن اجرایی شده است. به گفته معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی اگر تأمین منابع اقتصادی و آب مورد احتیاج این پروژه صورت گیرد، تا انتها دولت بیش از 110 هزار هکتار از آن افتتاح می گردد.

سامانه های نوین آبیاری

از دیگر طرح های افزایش بهره وری از راضی کشاورزی تجهیز زمین ها به سامانه های نوین آبیاری است. معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی در مورد اجرای سامانه های نوین آبیاری در کشور گفت: سال جاری 100 میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی برای توسعه سامانه های نوین آبیاری اختصاص یافته و تا به امروز 16درصد این منبع اقتصادی تأمین اعتبار و تخصیص داده شده است.

به گفته اکبری 60 هزار هکتار مجهز به سیستم نوین آبیاری شدند و 130 هکتار هم در حال انجام است. با تأمین اعتبار کل پروژه پیش بینی می کنیم بین 120 تا 150 هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور تحت پوشش سیستم آبیاری نوین قرار می گیرد.

علاوه بر 3 طرح اصلی برای حفظ اراضی، برنامه دیگر زهکشی اراضی کشاورزی است که مهمترین هدف آن حفظ آب و افزایش راندمان زمین های دیم است. علاوه بر آن زهکشی اراضی بویژه در استان های سیل خیز موجب کاهش چشمگیر خسارت های ناشی از سیل می گردد. در همین زمینه هم، بخشی از طرح های زهکشی اراضی کشاورزی با دستور رئیس جمهوری هفته گذشته به بهره برداری رسید. پروژه زهکشی اراضی استان گلستان نخستین و بزرگترین پروژه زهکشی اراضی دیم کشور است که پس از بهره برداری فراوری غلات در آن 80 درصد افزایش می یابد و درآمد کشاورزان در بخش های آبی 58 درصد و در کشت دیم 159 درصد و شاخص بهره وری بدون استفاده از زه آب 44درصد افزایش خواهد یافت.

رضا سرافرازی، مجری طرح های آب و خاک استان گلستان در مورد این طرح گفت: با اجرای این طرح در 280 هزار هکتار، 225میلیون متر مکعب آب حفظ خواهد شد که 100 میلیون متر مکعب آن با کیفیت مطلوب جهت آبیاری تکمیلی اراضی دیم قابل استفاده است و مابقی آن برای احیای تالاب گمیشان و کشت گیاهان شورپسند، توسعه مراتع و بخش صنعت قابل استفاده خواهد بود. به گفته سرافرازی، زهکشی اراضی استان گلستان باعث شد که در سیل سال گذشته اراضی کشاورزی این استان، خسارت های کمتری از سیل ببیند و علاوه بر آن با اجرای این طرح ها کاهش شوری اراضی و افزایش بهره وری رقم می خورد. همچنین فراوری غلات در این استان در اراضی دیم تا 2.5 برابر افزایش می یابد.

دستاورد مهم دیگر اجرای طرح های احیا و تجهیز اراضی کشاورزی کاهش ریزگردها در کشور است. در سفر روز گذشته معاون اول رئیس جمهوری به استان خوزستان اعلام شد که دولت برای مهار ریزگردها در بودجه سال آینده 20 میلیون دلار اختصاص داده است. حدنگاری و کاداستر یا مشخص محدوده اراضی برای جلوگیری از تجاوز به اراضی کشاورزی یا تغییر کاربری آن برنامه دیگری است که در دولت در حال انجام است. در این خصوص مسعود منصور، رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری گفت: کاداستر 46 میلیون و 800 هزار هکتار از اراضی ملی کشور به اتمام رسیده است و تا انتها دولت دوازدهم کار حدنگاری اراضی ملی به انتها می رسد.